Jan Skłodowski
Streszczenie: Z Lovraną (dzisiejszym Lovranem) związane są pobyty Witkiewiczów – ojca i syna. Stanisław Witkiewicz, malarz, pisarz, teoretyk sztuki, architekt, twórca stylu zakopiańskiego przebywał w Lovranie dwukrotnie – od jesieni 1904 do wiosny 1905 oraz od jesieni 1908 do końca życia. Miejsce nie zostało wybrane przypadkowo, nadmorski klimat kurortu wspierany ozdrowieńczym wpływem bliskich gór miał stanowić lekarstwo na chroniczne, zadawnione schorzenia – artretyzm i gruźlicę, z którymi nie mogło sobie poradzić Zakopane. Poprawie zdrowia miały też sprzyjać lepsze warunki bytowania, zapewnienie spokoju sprzyjającego malowaniu i pisaniu oraz opieka osłaniająca niezaradnego życiowo autora Na przełęczy w borykaniu się z codziennością. Nastąpiło zastąpienie Zakopanego Lovraną, które nie przyniosło oczekiwanej gruntownej poprawy zdrowia a jedynie spowolnienie procesu jego pogarszania się. Była to też tylko geograficzna zmiana miejsca pobytu, bowiem w kategoriach odczuwania kulturowego przebywanie u stóp Monte Maggiore nie mogło zastąpić Podhala i Tatr, mimo starań w odnalezieniu bliskich mu pierwiastków góralskiego etnosu u kroackiego ludu. Świat Zakopanego, choć odległy geograficznie, nadal był Stanisławowi Witkiewiczowi jedynie bliskim. Równie bliskie pozostawały dla niego kwestie dziejących się na ziemiach polskich ważnych wydarzeń społecznych i politycznych a w istocie niepodległości ojczyzny.
Słowa kluczowe: Witkiewicz, Witkacy, Lovrana, Austro-Węgry.