Nie tylko filmy górskie, ale także fenomen Wołochów będzie jednym z głównych tematów poruszanych przy okazji 18. edycji festiwalu „Moc Gór”. Organizator festiwalu zaprasza do udziału w projekcjach filmowych, spotkaniach autorskich, ale również w wydarzeniu „Potęga Karpat” poświęconym kulturze wołoskiej.
Wołosi to etnos, który osiągnął największy sukces w kolonizacji i kształtowaniu kultury Europy Środkowej i Wschodniej oraz Południowej. To dzięki niemu górale karpaccy na nowo rekonstruują swoją tożsamość. W ramach wydarzenia zaplanowano wołoskie warsztaty rękodzielnicze dla dzieci, młodzieży i dorosłych. Tematyka warsztatów to rzemiosła wołoskie: ceramika, kaletnictwo, snycerka, kowalstwo oraz tworzenie instrumentów pasterskich, prowadzone przez doświadczonych twórców. Uczestnicy będą mogli wziąć udział także w „Wołoskim panelu dyskusyjnym”, jak również w niecodziennej wycieczce „Wołoska edukacja w drodze” w Tatry lub Gorce z przewodnikami, będącymi równocześnie znawcami wołoskiej problematyki. Organizatorem wydarzenia jest Stowarzyszenie Spotkania z Filmem Górskim, a koordynatorami programowymi są dr Justyna Cząstka–Kłapyta oraz Anna Mikołajczyk–Szarek. Program jest odpowiedzią na rosnącą na naszych oczach, w kręgach karpackich regionalistów i górali, potrzebę powrotu do źródeł kultury karpackiej. To właśnie one tkwią w tradycjach wołoskich, sięgających w głąb starożytnej historii Bałkanów. Główną intencją dyskusyjnego panelu wołoskiego „Mity i rzeczywistość” jest skonfrontowanie dotychczasowej wiedzy o Wołochach, często odbiegającej od historycznych faktów, „mitów” krążących w obiegu ustnym i pisanym – popularnym i naukowym – z aktualnym stanem wiedzy. Wybitni znawcy problematyki wołoskiej podzielą się z nami, co ważne, w prosty, przystępny dla odbiorcy sposób najnowszymi doświadczeniami ze swoich wieloletnich studiów. W panelu wezmą udział wykładowcy z wyższych uczelni z Krakowa i Poznania. Ważnym gościem będzie certyfikowany baca Józef Michałek – jeden z głównych inicjatorów przywrócenia pasterstwa w Karpatach, współtwórca Karpackiego Redyku (2013 r.) oraz aktywny działacz na rzecz ochrony i rozwoju dziedzictwa wołoskiego. Dzięki prelegentom poznamy mapę osadnictwa wołoskiego, nazewnictwo wołoskie na Podhalu, ideę szlaku wołoskiego oraz fenomen muzycznej tradycji wołoskiej. Dowiemy się dlaczego Wołosi odnieśli tak wielki sukces w Europie Środkowej i Wschodniej oraz Południowej, a „bacowanie” zostało wpisane na Krajową Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO w 2022 r. Podczas wołoskiej wycieczki edukacyjnej zapoznamy się z rzeczywistą historią Wołochów, poznamy gorczański, historycznie pierwszy fragment szlaku kultury wołoskiej oraz zgłębimy w praktyce tajemnice religijnego życia Wołochów. Temat kultury wołoskiej o tyle jest fascynujący, że już w Paryżu w 1925 r. na Międzynarodowej Wystawie Sztuki Dekoracyjnej i Nowoczesnego Przemysłu, polscy artyści zaprezentowali światu dzieła, tworząc styl narodowy, który zdominował artystycznie wystawę. Zdobył 200 wyróżnień, 35 nagród Grand Prix i 70 złotych medali. To właśnie polskie Art Deco zrodziło się na styku ludowej sztuki Podhala i najświeższych światowych trendów estetycznych. Fascynacja sztuką góralską towarzyszyła polskim twórcom od początku wieku XX.
Wstęp na wszystkie punkty programu projektu Potęga Karpat jest bezpłatny. Uczestnicy będą mogli wziąć udział w „Wołoskich warsztatach artystycznych, w „Wołoskim panelu dyskusyjnym” oraz pójść na wycieczkę „Wołoska edukacja w drodze” z przewodnikami – po wcześniejszym potwierdzeniu uczestnictwa. Zapraszamy na stronę https://mocgor.pl/, gdzie można zapoznać się z programem festiwalu Moc Gór i wpisać się na listę spotkań wydarzeń „Potęgi Karpat”.
Termin wydarzenia: 16-18 grudnia 2022 r.
Miejsce: Muzeum Tatrzańskie im. Dra Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem
Strona: https://mocgor.pl/potega-karpat/
Partnerzy: Województwo Małopolskie, Muzeum Tatrzańskie, COTG PTTK, Gazeta Górska, Gmina Ochotnica Dolna, Stowarzyszenie Res Carpathica, Moc Gór festiwal.