
Właśnie ukazał się ostatni tegoroczny numer „Przeglądu Historyczno-Wojskowego” (2025, nr 4), a w nim kapitalny artykuł dr. Krzysztofa Pięciaka pt. Pułk KOP „Karpaty” w latach 1938–1939 i jego specyfika na tle innych jednostek Korpusu Ochrony Pogranicza oraz Wojska Polskiego. Jak czytamy w streszczeniu: Pułk KOP „Karpaty” – od lata 1939 r. noszący numer „1” – był jednostką utworzoną do ochrony granicy państwa w specyficznym górskim terenie Karpat Wschodnich. Składał się z Polaków pochodzących z gór i pogórzy, wyróżniających się przygotowaniem fizycznym i umiejętnościami narciarskimi, wybranych z oddziałów KOP i WP. Była to jedyna w tym czasie jednostka WP i KOP, w której cały stan osobowy wyposażono w ekwipunek górski i narciarski: kurtki wiatrówki, trzewiki piechoty, wyposażenie narciarskie i zimowe ubiory maskujące. Początkowo pułk stanowił siłę odpowiadającą batalionowi piechoty bez broni ciężkiej i stopniowo w 1939 r. otrzymywał ckm i granatniki. Podczas działań wojennych w 1939 r. jego żołnierze wyróżniali się wysokim morale i zostali zapamiętani jako karni i dobrze zorganizowani. Reprodukujemy poniżej fragment mapy odcinka Pułku KOP „Karpaty” (stan na 5 stycznia 1939 r.) na podkładzie Mapy Polski i krajów ościennych 1:100000, arkusz SE Warszawa-Lwów, WIG, Edynburg 1932, w opracowaniu Piotra Sadowskiego (członka naszej redakcji) i Krzysztofa Pięciaka, rys. Piotr Sadowski, na podstawie: Archiwum Straży Granicznej, Dowództwo KOP, 177/151, Szkice dyslokacyjne jednostek KOP. Zwróćmy uwagę, iż większość posterunków KOP (to te małe kółeczka z niebieską krawędzią) znajdowała się w obiektach leśnictw i górskich schroniskach [rc’].


