Dokąd się wybierzesz?

Wstępniak do 2. tomu Rocznika Ludzi Karpat „Res Carpathica”
  

Where will you go?
Unde vei merge?
Куди ти підеш?

„A więc wojna…”. Te pierwsze słowa, przeczytane przez dziennikarza Józefa Małgorzewskiego i odtworzone wczesnym rankiem 1 września 1939 r. w Rozgłośni Polskiego Radia, symbolicznie wybrzmiały również 24 lutego 2022 r. Rosja zaatakowała zbrojnie Ukrainę. Apel o pomoc ofiarom wojny w Ukrainie zaowocował darami i środkami, które Stowarzyszenie „Res Carpathica” przeznaczyło do rozdysponowania za pośrednictwem swoich członków zwyczajnych oraz wspierających lub polskich i ukraińskich Przyjaciół. Wspierano w kwestiach logistycznych i transportowych osoby niezrzeszone w Stowarzyszeniu, ale związane z nim przez swoją działalność w Nadwórnej, Pasiecznej, Bystryci (d. Rafajłowej) i Zielonej, jak również Werchowynie (d. Żabiu), Bystrecu i Worochcie.

Dotychczasowa aktywność w ukraińskich Karpatach została w znaczący sposób ograniczona. Niemniej, jak przeczytacie w części kronikarskiej, odbyły się rokroczne prace rewitalizacyjne na cmentarzach z Wielkiej Wojny w dolinie Bystrzycy Nadwórniańskiej i Sołotwińskiej. Podjęto także działania mające na celu wspieranie zrównoważonego rozwoju karpackich terenów Ukrainy w czasie powojennym. Eksperci Stowarzyszenia opracowali analizę zasadności otwierania transgranicznych przejść turystycznych między województwem podkarpackim a obwodem zakarpackim, którą zaprezentowano podczas międzynarodowej sesji w Mucznem i wizji lokalnej na planowanym przejściu Wołosate – Łubnia w Bieszczadach.

Wzrosła natomiast znacząco działalność w obszarze rumuńskich Karpat. Na zaproszenie historyka i primara gminy Giuleşti, dr. Laurenţia Batina oraz dyrektorki Centrum Badań Historyczno-Teologicznych Akademii Rumuńskiej, dr Liwii Ardelean, Stowarzyszenie „Res Carpathica” zostało merytorycznym współorganizatorem międzynarodowego sympozjum pn. „Góry Marmaroszu – środowisko naturalne oraz przemiany historyczne i kulturowe” (rum. Munții Maramureșului – mediul lor natural, evoluția istorică și culturală). W części naukowej warto zapoznać się z kapitalnym opracowaniem nowatorskich badań terenowych, dokonanym przez trzech badaczy z Polski i Rumunii, dr. Piotra Kłapytę, dr. Marcela Mindrescu i dr. inż. Jerzego Zasadniego, pt. „Rekonstrukcja lodowców w Górach Marmaroskich”.

Pierwszy tom Rocznika Ludzi Karpat spotkał się z tak dobrym przyjęciem, że Zarząd Stowarzyszenia podjął decyzję o wydaniu kolejnej edycji. Jak można zauważyć w części popularnej, grono Autorów stale się powiększa. Nadsyłane redakcji karpackie publikacje sprawiły zaś, że niniejszy tom został poszerzony o „Dział recenzyjny”. Pragniemy również dotrzeć do większej liczby Czytelników. W ramach działań promocyjnych – prześlemy wszystkim zainteresowanym elektroniczną wersję pierwszego tomu. Prosimy o kontakt drogą mejlową na adres: redakcja[at]rescarpathica.eu.

A na koniec, zapraszający do karpackich wędrówek – z których relacje zawsze znajdą miejsce na naszych łamach – cytat z „Karpackich opowieści” czeskiego obieżyświata, Miloslava Nevrlý’ego, w tłumaczeniu Milana Klimánka: Nieznany łańcuch górski. Siedzisz na gołym górskim grzbiecie, wiatr dmucha srebrnymi falami. Krokiem tchórza przychodzi wieczór. Ciemno i niepostrzeżenie. Cicho, po cichu. Koło ciebie tylko lasy, oko nigdzie się nie zatrzymuje. Z gór ściekają zielone prądy wysokich grzbietów i małych odnóg. Samotność jest zupełna i doskonała. Są takie pasma górskie. Dokąd się wybierzesz?

Dariusz Dyląg,
redaktor naczelny