Recenzje części naukowej I tomu rocznika „RC'”

Poniżej prezentujemy wyimki z recenzji części naukowej.

Paweł Valde-NowakProf. dr hab. Paweł Valde-Nowak, Instytut Archeologii Uniwersytetu Jagiellońskiego: Część naukowa pierwszego numeru Rocznika Ludzi Karpat składa się z pięciu rozdziałów o cechach niewielkich studiów biograficzno-historycznych i ujęć problemowych. Pod względem tematyki zwraca uwagę ich duże zróżnicowanie, co wpływa na atrakcyjność publikacji. Biograficzny charakter ma rozdział otwierający tom, ukazujący postać Juliusza Zborowskiego. Kolejny rozdział ukazuje realia kultu religijnego w głębokiej karpackiej peryferii doliny potoku Orawka w Podszklu u podnóża Pasma Podhalańskiego, a więc rejonu, objętego swego czasu akcją rekatolityzacji. Podobnie wiele wnosi rozdział o stanie służby zdrowia na terenie Huculszczyzny. Wysoce specjalistyczny i cenny ze względu  na swoje nowatorstwo jest rozdział o plejstoceńskim zlodowaceniu Czarnohory. Rozdziały są oryginalne pod względem ujęć, mają wysoki walor historyczny i kulturowy. Ostatni ze studiów o naukowym profilu to świetnie zaopatrzony w ładunek faktograficzny rozdział na temat mało znanych akcji rozwoju ruchu turystycznego w II Rzeczypospolitej, ukazanej na przykładzie schroniska w masywie Czarnohory. Prace utrzymane są na wysokim poziomie naukowym.

Jarosław BalonDr hab. Jarosław Balon, prof. UJ, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego: Z wielką radością i satysfakcją przyjmuję ukazanie się pierwszego numeru RES CARPATHICA – nowego rocznika poświęconego górom. Nie tylko dlatego, że nie ma ich wcale w Polsce za wiele, a poza zasłużonymi „Wierchami” jeśli nawet są, to nie zaistniały w szerszej percepcji społecznej. Ale jestem głęboko przekonany, że na swój rocznik w sposób szczególny zasługują Karpaty – jedne z największych i najpiękniejszych gór w Europie, gór, które przez wieki bardziej łączyły niż dzieliły zamieszkujące w nich i u ich podnóża ludy i narody. Gór, gdzie z wyniosłymi skalnymi szczytami sąsiadują szerokie żyzne kotliny, gór różnorodnych kultur i zachowanych świadectw historii, gór kształtujących wrażliwość estetyczną wielu pokoleń ludzkich. Oddawany w ręce czytelników rocznik ma ambicję łączyć naukę z jej popularyzacją i rejestrowaniem faktów o współczesności. Stąd składa się z trzech działów – naukowego, popularnego i kronikarskiego. W pierwszym numerze każdy człowiek gór znajdzie coś dla siebie. W dziale naukowym miłośnicy historii, geografii i kultury mogą skorzystać z napisanych przystępnie tekstów naukowych. Ważne jest, że terytorialnie obejmują one różne obszary Karpat, na razie tylko Zachodnich (Podtatrze) i Wschodnich (Karpaty Ukraińskie), ale można oczekiwać, że w następnych numerach redaktorzy sięgną też bardziej na południe, na co wskazywać może jedna z wersji wstępu napisana w języku rumuńskim. Dział popularny zawiera teksty bardziej „osobiste”, wśród nich tekst „Czym są dla mnie Karpaty” proponowałbym redakcji uczynić cyklicznym, oddając w poszczególnych numerach głos kolejnym ludziom gór. W innych tekstach tego działu poznajemy ludzkie pasje – botaniczne, fotograficzne, wędrownicze. W każdym przypadku teksty tchną głęboką autentycznością; to coraz rzadsze zjawisko w otaczającym nas świecie. Dział kronikarski jest najbogatszy i równocześnie najbardziej różnorodny, co zresztą zdaje się być oczywiste, skoro tak wiele w tak różnych dziedzinach „dzieje się” w Karpatach, a redaktorzy mają ambicję pokazać jak najszerszą paletę karpackich wydarzeń. Odbiorcą czasopisma mają być, co naturalne, przede wszystkim czytelnicy polscy, w tym Ci z „nowocześniejszego” pokolenia, które korzysta głównie z źródeł cyfrowych. „Res Carpathica” ma bowiem funkcjonować głównie jako medium elektroniczne. Ale rocznikiem mogą także zainteresować się również obcokrajowcy, przede wszystkim dzięki abstraktom w języku angielskim i ukraińskim. Podsumowując – pomysł wydawania rocznika wydaje mi się trafiony, dzieło potrzebne i mogę tylko życzyć, by inicjatywa się przyjęła, by „Res Carpathica” znalazła zarówno szerokie grono czytelników, jak i chętnych do pisania tam autorów.

Zachęcamy do nadsyłania swoich materiałów (instrukcja dla Autorów tutaj – https://rescarpathica.eu/pdf/info-dla-autorow.pdf) do części naukowej, popularnej oraz kronikarskiej drugiego tomu za rok 2022 – preferowany kontakt drogą elektroniczną pod adresem: https://rescarpathica.eu/rocznik/kontakt-z-redakcja-rocznika/.