Kongres odbędzie się w trybie hybrydowym 20 października 2022 – 21 października 2022.
ORGANIZATOR
Instytut Historii Sztuki, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie oraz Narodowy Instytut Dziedzictwa
Otwarcie Kongresu: ks. prof. dr hab. Ryszard Czekalski, Rektor Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, dr hab. Katarzyna Zalasińska, Dyrektor Narodowego Instytutu Dziedzictwa, dr hab. Anna Sylwia Czyż, prof. UKSW, Przewodnicząca Rady Programowej Kongresu.
Wspomnienie o prof. Jacku Kolbuszewskim (1938-2022): prof. dr hab. Igor Borkowski.
Szczególnie polecamy:
SEKCJA Bellum coemeteria. Cmentarze wojenne (cz. 1)
Aula im. Roberta Schumana (A)
Moderator: dr hab. Anna Sylwia Czyż, prof. UKSW
11.20-11.40 dr Jan Skłodowski
Stowarzyszenie Historyków Sztuki
Pomniki i tablice legionowe w Karpatach Wschodnich – znaki pamięci i tożsamości
11:40-12:00 dr Andrzej Siwek
Narodowy Instytut Dziedzictwa, Oddział Terenowy w Krakowie
Cmentarze pierwszej wojny światowej w Małopolsce – wartości zabytkowe i problemy konserwatorskie
12:00-12:20 dr Paweł Glugla
Małopolskie Towarzystwo Naukowe
Grobownictwo w świetle Ewidencji grobów i cmentarzy wojennych z II wojny światowej na wybranych przykładach powiatu tarnowskiego w Małopolsce (on-line)
12:20-12:40 DYSKUSJA
IDEA KONGRESU
Szczególne miejsce, jakie cmentarz zajmuje w kulturze, przekłada się na podejmowane nad nim badania naukowe, prace dokumentacyjne a także refleksję w różnych obszarach wiedzy – naukach humanistycznych i społecznych oraz ścisłych i technicznych. Prowadzone studia mają charakter rozproszony, specyficzny dla poszczególnych nauk. Stąd idea kongresu, który w założeniu ma stać się cyklicznym spotkaniem naukowców, a także osób zajmujących się dokumentacją cmentarzy czy społecznie sprawujących nad nimi opiekę. Proponowany zjazd ma być okazją do wymiany koncepcji, doświadczeń, inter- i transdyscyplinarnych inspiracji oraz ma tworzyć przestrzeń kształtowania nowych perspektyw i relacji, mogących skutkować powstaniem zespołów badawczych. Planowany kongres pomyślany jest jako miejsce zarówno referowania wyników badań, jak i prezentowania specyfiki oraz metodologii podejmowanych prac, a także inicjowania współpracy między dyscyplinami.
ZAŁOŻENIA KONGRESU
Kongres ma na celu pogłębienie wiedzy i rozwijania badań oraz prac dokumentacyjnych dotyczących cmentarzy. Nasza inicjatywa skupia się przede wszystkim na zagadnieniach związanych z historią, konserwacją i renowacją cmentarzy, walorami artystycznymi architektury i sztuki cmentarnej, wyzwaniami przyszłości tak w aspekcie artystycznym, jak technicznym i społecznym, kulturowym znaczeniem cmentarzy, a wreszcie filozoficznymi fundamentami ich obecności w świecie. Interesują nas cmentarne zwyczaje, tradycje i mitologia, język, epigrafika nagrobna i literatura, przekazy ludowe, badania nad roślinnością oraz studia archeologiczne, uwarunkowania prawne i społeczne znaczenie nekropolii jako swoistej heterotopii. Proponujemy także spojrzenie na cmentarz jako przedmiot refleksji uprawianej w nurcie filozofii krajobrazu, studiów nad pamięcią czy historii środowiskowej.
Koncentrujemy się na cmentarzach i miejscach pochówku związanych z szeroko pojętą kulturą polską, tak krajowych, jak i znajdujących się poza granicami, jednak chętnie widzieć będziemy wypowiedzi podejmowane z szerszej, ponadnarodowej perspektywy.
Zachęcamy do refleksji zarówno nad wielkimi nekropoliami, jak i wiejskimi cmentarzykami. Pragniemy inicjować dyskusję wokół zagadnień związanych z cmentarzami bezwyznaniowymi i wyznaniowymi, ze szczególnym uwzględnieniem różnorodności przestrzeni grzebalnych funkcjonujących według kryterium religijnego czy etnicznego, znajdujących się na terenie współczesnej Polski, a w kontekście historycznym także na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej (np. cmentarze prawosławne, tatarskie, karaimskie, muzułmańskie, łemkowskie, ormiańskie, ukraińskie, żydowskie, niemieckie, a także cmentarze wojenne i wojskowe, epidemiczne i inne). Nasze zaproszenie kierujemy również do praktyków: przedstawicieli organizacji społecznych, grup i osób zajmujących się dokumentacją cmentarzy i opieką nad nimi, dla których przewidziany jest specjalny panel.
